Lễ hội Phú Yên – Phú Yên là vùng đất với bề dày văn hóa và truyền thống lâu đời. Mỗi dịp đầu năm, nơi đây thường tổ chức nhiều lễ hội lớn, đặc sắc, trong số đó phải kể đến Lễ hội Cầu Ngư, Lễ hội Đầm Ô Loan, Hội đua ngựa Gò Thì Thùng, và Hội Bài Chòi. Bên cạnh đó, Phú Yên còn tổ chức những lễ hội đặc trưng như lễ hội mùa, lễ hội đâm trâu, lễ hội bỏ mả, tất cả góp phần tạo nên vẻ đẹp văn hóa độc đáo của người dân “xứ Nẫu”.
1. Lễ hội Phú Yên – Lễ hội sông nước Tam Giang
Hàng năm, vào những ngày mùng 5 và 6 tháng Giêng (Âm lịch), thị xã Sông Cầu tổ chức Lễ hội Sông nước Tam Giang, một sự kiện văn hóa đặc sắc thu hút sự tham gia của đông đảo du khách từ khắp nơi trong và ngoài tỉnh.
Lễ hội diễn ra trên dòng sông Tam Giang, nơi các cuộc thi đầy kịch tính và hấp dẫn được tổ chức, như đua thuyền rồng, lắc thúng chai, và đan lưới. Những cuộc thi này không chỉ mang lại sự vui vẻ cho người tham gia mà còn làm nổi bật nét đẹp văn hóa của người dân miền sông nước. Bên cạnh đó, lễ hội còn bao gồm các trò chơi dân gian truyền thống, như bắt vịt trên sông, leo cột hay đẩy gậy, tạo nên một không khí náo nhiệt, sôi động suốt những ngày đầu năm mới.
Tất cả các hoạt động trong lễ hội đều gắn liền với cuộc sống sông nước của người dân địa phương, thể hiện tinh thần vui tươi, gắn kết cộng đồng và sự phấn khởi chào đón một năm mới đầy may mắn và tài lộc. Đây chắc chắn là một dịp không thể bỏ qua cho những ai yêu thích khám phá các lễ hội truyền thống và muốn trải nghiệm văn hóa độc đáo của vùng đất Sông Cầu.
2. Lễ hội Đầm Ô Loan
Khi nhắc đến những địa danh nổi tiếng của Phú Yên, không thể không nhắc tới Đầm Ô Loan, một điểm đến tuyệt vời với cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ và không khí yên bình. Đầm Ô Loan là một Di tích thắng cảnh cấp Quốc gia, nằm cách thành phố Tuy Hòa khoảng 25km về phía Bắc, trên quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc – Nam. Đây không chỉ là một địa điểm du lịch hấp dẫn, mà còn là nơi gắn liền với nhiều giá trị văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.
Hàng năm, vào ngày mùng 7 tháng Giêng (Âm lịch), Lễ hội Đầm Ô Loan được tổ chức, thu hút hàng vạn du khách và người dân địa phương tham gia. Lễ hội này đã có từ lâu đời và hiện nay trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của vùng đất “xứ Nẫu”.
Lễ hội được chia thành hai phần chính: phần lễ và phần hội. Phần lễ bắt đầu từ ngày mùng 6 tại các đình làng và Lăng Ông (thờ Cá Voi), nơi người dân làm lễ cúng tế để cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Phần hội diễn ra vào sáng ngày mùng 7, trên mặt đầm với những hoạt động vô cùng đặc sắc như đua thuyền rồng, sõng chài, sõng lưới, sõng chống sào, và lắc thúng chai.
Lễ hội Đầm Ô Loan không chỉ là dịp để người dân tỏ lòng biết ơn với thiên nhiên, mà còn là cơ hội để du khách trải nghiệm những nét văn hóa độc đáo và thú vị của Phú Yên.
3. Lễ hội sông nước Đà Nông
Lễ hội Sông nước Đà Nông là một sự kiện văn hóa đặc sắc được tổ chức vào ngày mùng 8 tháng Giêng (Âm lịch) hàng năm tại xã Hòa Hiệp Nam, huyện Đông Hòa, Phú Yên. Đây là một trong những điểm đến hấp dẫn trong mùa du xuân, thu hút không chỉ du khách từ khắp nơi mà còn là dịp để người dân địa phương cùng hòa mình vào không khí lễ hội.
Lễ hội Sông nước Đà Nông mang đến cho du khách và người dân một trải nghiệm thú vị với nhiều môn thi đấu đa dạng, đặc biệt là các hoạt động thể thao dưới nước như bơi lội, lắc thúng chai và đua thuyền rồng. Những cuộc thi này không chỉ mang đến sự sôi động, vui nhộn mà còn thể hiện được tinh thần đoàn kết và sự khéo léo của người dân vùng sông nước.
Bên cạnh các cuộc thi thể thao, Lễ hội Sông nước Đà Nông còn có những nghi thức truyền thống như lễ cầu ngư, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, đánh bắt cá tôm bội thu. Lễ hội cũng bao gồm các chương trình biểu diễn nghệ thuật, đem lại không khí vui tươi, phấn khởi cho mọi người tham gia.
Với sự kết hợp hài hòa giữa các trò chơi dân gian, lễ hội và các tiết mục nghệ thuật, Lễ hội Sông nước Đà Nông không chỉ là dịp vui chơi, mà còn là cơ hội để người dân và du khách cùng tôn vinh nét đẹp văn hóa truyền thống của Phú Yên.
4. Lễ hội Bài Chòi
Khi mùa xuân về, cũng là thời điểm các lễ hội truyền thống bắt đầu, trong đó nổi bật là Hội Bài Chòi. Những tiếng hô bài chòi vang vọng trong không khí xuân, mang đậm âm hưởng dân gian, vẫn là phần không thể thiếu của những đêm hội. Dù giản dị, nhưng không gian hội bài chòi luôn đem lại một cảm giác gần gũi, mộc mạc, làm say đắm lòng người.
Các chòi bài được dựng lên từ gỗ, tre, với kiến trúc đơn sơ nhưng không kém phần tinh tế. Chòi được trang trí tỉ mỉ với cờ hoa, câu đối treo khắp bốn phía, tạo nên một không gian đầy sắc màu và sinh động. Mái che của chòi bảo vệ người chơi khỏi nắng mưa, còn bậc thang dẫn lên làm tăng thêm sự thú vị khi tham gia trò chơi. Xung quanh mỗi chòi là một khoảng sân nhỏ, nơi tập trung mọi người tham gia.
Người dẫn dắt hội bài chòi được gọi là “anh hiệu”, một nghệ nhân dân gian tài ba. Anh hiệu không chỉ hát các làn điệu bài chòi, mà còn có khả năng diễn xuất, ứng biến linh hoạt để tạo không khí vui tươi cho buổi chơi. Mỗi khi anh hiệu rút thẻ bài, anh sẽ hô to những câu hát đi kèm với tên của thẻ bài, tạo nên một nhịp điệu sôi động. Người chơi khi nghe tên bài sẽ lập tức cầm mõ tre gõ ba tiếng “tóc, tóc, tóc” hoặc hô vang “có đây”, để nhận thẻ con tương ứng.
Hội Bài Chòi, cùng với các trò chơi dân gian khác, không chỉ là một phần của các dịp lễ Tết, mà còn là nét văn hóa đặc sắc trong đời sống tinh thần của người dân Phú Yên. Chính vì vậy, Nghệ thuật Bài Chòi Phú Yên đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, bảo tồn và phát huy giá trị của một hình thức nghệ thuật truyền thống đầy bản sắc dân tộc.
5. Lễ Hội đua ngựa Gò Thì Thùng
Hội đua ngựa Gò Thì Thùng được tổ chức hàng năm vào sáng ngày mùng 9 tháng Giêng (Âm lịch) tại thôn Xuân Thành, xã An Xuân, huyện Tuy An. Đây là một trong những lễ hội nổi bật của Phú Yên, thu hút đông đảo du khách và người dân tham gia. Bãi đua nằm trên Gò Thì Thùng, một vùng đất rộng lớn, phẳng lặng, với đường đua hình vòng tròn dài hơn 500m, được bao quanh bởi hàng rào an toàn, đảm bảo cho sự kiện diễn ra suôn sẻ.
Mở đầu lễ hội là màn diễu hành ấn tượng của các “kỵ sĩ”, những người tham gia đua ngựa, trong trang phục chỉnh tề, ngồi trên những con ngựa mạnh mẽ, oai phong. Các kỵ sĩ như những chiến binh dũng mãnh, mang đến hình ảnh hào hùng của các anh hùng thời xưa.
Sau màn diễu hành, lễ hội chính thức bước vào phần đua ngựa. Cuộc đua được chia thành nhiều tốp, với những con ngựa khỏe mạnh, được điều khiển bởi các kỵ sĩ tài ba, lao nhanh trên đường đua trong tiếng reo hò cổ vũ của khán giả. Không khí trở nên sôi động, đầy hứng khởi khi các kỵ sĩ và ngựa phi nhanh qua từng vòng đua, thể hiện sự khéo léo và sức mạnh của cả người và ngựa.
Ngoài phần đua ngựa, lễ hội còn bao gồm nhiều trò chơi dân gian thú vị, như đánh bài chòi, kéo co, đẩy gậy,… Những hoạt động này không chỉ giúp tạo thêm phần vui tươi cho lễ hội mà còn giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của người dân Phú Yên.
Thông qua hội đua ngựa Gò Thì Thùng, người dân An Xuân muốn tôn vinh và gìn giữ tinh thần thượng võ, sự kiên cường, bất khuất của cha ông trước thiên nhiên, biển cả bao la. Đây cũng là dịp để người dân Phú Yên thể hiện lòng tự hào về sức mạnh và ý chí của con người nơi đây.
6. Lễ Hội Phú Yên – Lễ hội chùa Từ Quang
Lễ hội Chùa Từ Quang được tổ chức hàng năm vào ngày 10 và 11 tháng Giêng (Âm lịch) tại xã An Dân, huyện Tuy An. Đây là một sự kiện quan trọng không chỉ đối với tăng ni, Phật tử mà còn thu hút đông đảo người dân khắp nơi. Lễ hội là dịp để mọi người tưởng nhớ công lao của các vị hòa thượng đã khai lập, trụ trì chùa, cùng với những anh hùng dân tộc đã chọn nơi đây làm căn cứ đấu tranh giữ nước. Đồng thời, lễ hội cũng là thời gian để cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Ngoài phần lễ cầu nguyện, lễ hội còn là một sân chơi sôi động cho thanh niên và người dân địa phương thể hiện sức khỏe và tinh thần đoàn kết qua các trò chơi dân gian. Các hoạt động thể thao như thi đấu bóng chuyền, kéo co, đẩy gậy và nhảy thụng sẽ làm không khí lễ hội thêm phần náo nhiệt và vui tươi. Đây không chỉ là dịp để mọi người tham gia các hoạt động thể thao mà còn là cơ hội để giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của vùng đất Tuy An.
7. Lễ Hội thơ Nguyên tiêu Núi Nhạn
Hội thơ Nguyên tiêu Núi Nhạn đã được tổ chức lần đầu vào năm 1980 tại Thư viện Hải Phú và dần dần phát triển trở thành một sự kiện văn hóa quan trọng của Phú Yên. Ban đầu, hội chỉ thu hút những người yêu thích thơ ca, nhưng sau này, những người đam mê thi phú và lãng mạn đã chọn núi Nhạn làm nơi tổ chức, tạo nên một không gian thơ mộng và đầy cảm xúc.
Hội thơ Nguyên tiêu Núi Nhạn là niềm tự hào của người Phú Yên, thể hiện tình yêu nồng nàn đối với “nàng thơ”. Đây là dịp để tôn vinh thơ ca và biến thơ thành một lễ thức văn hóa, đầy tính nghệ thuật và nhân văn. Chính nhờ sự thành công và tiếng vang của lễ hội thơ Nguyên tiêu Núi Nhạn, Hội Nhà văn Việt Nam đã quyết định chọn ngày rằm Nguyên tiêu hàng năm làm Ngày Thơ Việt Nam từ năm 2003, làm tăng thêm giá trị và ý nghĩa của hội thơ này đối với nền văn hóa thơ ca của đất nước.
8. Lễ Hội Cầu Ngư
Mỗi năm, từ tháng Giêng đến tháng 6 (Âm lịch), các làng ven biển và ven đầm ở Phú Yên đều tổ chức Lễ hội Cầu Ngư tại các Lăng Ông (nơi thờ Cá Voi). Đây là một lễ hội đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa của ngư dân miền biển, với mong muốn cầu cho biển yên sóng lặng, ngư dân đánh bắt được nhiều cá, cuộc sống thịnh vượng.
Lễ hội Cầu Ngư gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức trang trọng với các nghi thức truyền thống như múa siêu, nghinh thần, rước sắc và đọc văn tế, nhằm tôn vinh và cầu nguyện sự bình yên cho biển cả. Phần hội mang lại không khí vui tươi, sôi nổi với các trò chơi dân gian đặc sắc như hát bả trạo, đua thuyền, lắc thúng… Đặc biệt, hát bội, một loại hình nghệ thuật truyền thống, luôn được coi là điểm nhấn của lễ hội, mang lại sự hấp dẫn và truyền tải những giá trị văn hóa lâu đời của cộng đồng ngư dân.
Lễ hội Cầu Ngư không chỉ là một hoạt động tâm linh mà còn là dịp để các ngư dân bày tỏ lòng biết ơn đối với biển cả, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, lưới đầy cá và cuộc sống bình an, no đủ. Đây là một lễ hội dân gian truyền thống quan trọng, được bảo tồn và phát huy rộng rãi, không chỉ ở Phú Yên mà còn ở các tỉnh ven biển Nam Trung Bộ. Lễ hội Cầu Ngư tại Phú Yên đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa độc đáo của lễ hội này.
9. Lễ hội Đền thờ Lê Thành Phương
Hàng năm, vào các ngày 27 và 28 tháng Giêng Âm lịch, Lễ hội Đền thờ Lê Thành Phương được tổ chức tại thôn Mỹ Phú, xã An Hiệp, huyện Tuy An. Đây là một trong những lễ hội lớn và thu hút đông đảo người tham gia nhất ở Phú Yên, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Ngày hội chính, vào 28 tháng Giêng, bắt đầu từ sáng sớm, hàng ngàn người dân trong tỉnh nô nức đổ về khu vực sân trước đền thờ danh nhân Lê Thành Phương, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Cần Vương chống Pháp ở Phú Yên vào cuối thế kỷ XIX. Lễ dâng hương được tổ chức trang trọng để tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc này, bày tỏ lòng biết ơn và tôn vinh công lao của ông.
Sau phần lễ trang nghiêm, không khí lễ hội trở nên sôi động hơn với các trò chơi dân gian đầy hấp dẫn. Các trò như bài chòi, cờ tướng, cờ người, kéo co, nhảy dây, nhảy thụng, bịt mắt bắt dê… được tổ chức náo nhiệt, thu hút sự tham gia của người dân mọi lứa tuổi. Mỗi trò chơi đều mang đậm tính cộng đồng, gắn kết mọi người trong không khí vui vẻ, phấn khởi.
Lễ hội Đền thờ Lê Thành Phương không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao của vị anh hùng, mà còn là cơ hội để người dân và du khách tận hưởng không khí sôi nổi của các hoạt động văn hóa – thể thao truyền thống, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.
10. Lễ Hội Đền Lương Văn Chánh
Hàng năm, vào ngày mùng 6 tháng 2 Âm lịch (ngày nhận sắc lệnh) và ngày 19 tháng 9 Âm lịch (ngày mất), người dân Phú Yên tổ chức Lễ hội Đền thờ Lương Văn Chánh, thu hút sự tham gia của đông đảo bà con và du khách từ khắp nơi. Đây là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của Lương Văn Chánh, một vị anh hùng dân tộc có công lớn trong việc giữ gìn độc lập và bảo vệ quê hương.
Lễ hội diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa sôi nổi, trong đó du khách và người dân có thể tham gia vào các trò chơi dân gian đặc sắc. Các trò chơi như đánh bài chòi, kéo co, thi nấu cơm, bắt vịt dưới sông, thi đấu cờ tướng, cờ người, đập ấm đất, nhảy thụng… được tổ chức đầy hấp dẫn, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của người dân Phú Yên. Những hoạt động này không chỉ tạo không khí vui tươi, sôi động mà còn giúp bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa dân gian lâu đời của địa phương.
Lễ hội Đền thờ Lương Văn Chánh không chỉ là dịp để tưởng nhớ một anh hùng lịch sử, mà còn là cơ hội để mọi người giao lưu, tìm hiểu và trải nghiệm những nét đẹp văn hóa độc đáo của vùng đất Phú Yên.
11. Lễ Hội Đâm Trâu
Lễ hội đâm trâu là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc do đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng núi Phú Yên tổ chức. Lễ hội này thường diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng Chạp đến tháng 3 Âm lịch, kéo dài trong 3 ngày đêm. Đây là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính đối với các vị thần như Thần Nước và Thần Núi.
Nghi thức đâm trâu sẽ được thực hiện vào ngày thứ ba của lễ hội. Trong suốt thời gian lễ hội, thầy cúng sẽ tiến hành nhiều nghi lễ quan trọng như gieo quẻ, khấn vái, xin xăm, và các hoạt động cầu an cho cộng đồng. Việc hiến trâu tế thần không chỉ là hành động thể hiện sự tôn kính mà còn là tín ngưỡng sâu sắc của người dân nơi đây, mong cầu sự phồn vinh và bình an cho làng bản.
Ngoài nghi thức đâm trâu, lễ hội còn bao gồm các hoạt động văn hóa đặc sắc như múa hát, đánh chiêng trống, uống rượu cần và những màn biểu diễn nghệ thuật dân gian. Du khách tham gia lễ hội sẽ được hòa mình vào không khí trang nghiêm và cũng đầy sắc màu văn hóa của người dân vùng núi Phú Yên. Đây không chỉ là dịp để bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống mà còn là cơ hội để mọi người khám phá và hiểu rõ hơn về đời sống, tâm hồn của đồng bào các dân tộc thiểu số tại Phú Yên.
12. Lễ Hội Vía Bà Tháp Nhạn
Từ ngày 22 đến 27 tháng 4 (tức từ ngày 18 đến ngày 22 tháng 3 Âm lịch), tại di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia đặc biệt Tháp Nhạn, sẽ diễn ra lễ Vía Bà, thu hút hàng nghìn người dân và du khách đến tham gia hành lễ và tham quan. Lễ Vía Bà là một sự kiện tín ngưỡng quan trọng, gắn liền với việc thờ cúng Bà Thiên Y A Na, một biểu tượng của tín ngưỡng thờ Mẫu trong văn hóa dân gian Việt Nam.
Lễ hội không chỉ đơn thuần là một nghi lễ thờ cúng, mà còn là dịp cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống bình an và mọi vật sinh sôi, phát triển. Quy trình hành lễ diễn ra với nhiều nghi thức khác nhau, từ đơn giản như dâng hương lên bàn thờ Mẫu, đến các nghi thức phức tạp hơn như múa bóng, hầu đồng và phát lộc. Các nghi thức này đều mang đậm sắc màu tín ngưỡng truyền thống, thể hiện lòng thành kính đối với Bà Thiên Y A Na và các vị thần linh.
Lễ Vía Bà tại Tháp Nhạn không chỉ là dịp để người dân Phú Yên tưởng nhớ và tôn vinh các giá trị văn hóa tín ngưỡng của địa phương, mà còn là một sự kiện thu hút du khách đến tham quan, tìm hiểu về nét đẹp văn hóa đặc sắc của mảnh đất này.
13. Lễ Hội Mùa
Vào tháng 3 hàng năm, khi mùa lúa chín, người dân Phú Yên lại nô nức chuẩn bị thu hoạch, mang theo niềm vui và hy vọng về một vụ mùa bội thu. Đây cũng là lúc lễ hội mùa diễn ra, đánh dấu một dịp trọng đại trong năm để người dân ăn mừng thành quả lao động sau những ngày tháng vất vả. Lễ hội mùa không chỉ là dịp để vui mừng với những thành quả đạt được mà còn là cơ hội để người dân bày tỏ lòng biết ơn với thần lúa đã ban cho họ một mùa màng thuận lợi, dồi dào.
Lễ hội mùa ở Phú Yên thường diễn ra với nhiều hoạt động sôi nổi, đặc sắc, từ việc đánh cồng, chiêng, trống cho đến những buổi tiệc rượu cần vui vẻ, ca hát rộn rã. Các hoạt động này không chỉ thể hiện sự vui mừng của người dân mà còn mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, gắn liền với tín ngưỡng nông nghiệp của người dân miền Trung. Đây là một trong những lễ hội được nhiều người mong đợi nhất trong năm, thể hiện sự kính trọng và biết ơn đối với thiên nhiên và thần linh.
14. Lễ Hội Bỏ Mả
Lễ hội bỏ mả là một lễ hội truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc miền núi Phú Yên, gắn liền với các tín ngưỡng và phong tục lâu đời. Lễ hội này bao gồm cả phần lễ và phần hội, mỗi phần đều mang một ý nghĩa sâu sắc và thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên.
Phần hội của lễ hội rất sôi động, bao gồm các hoạt động như múa hát, đánh cồng, chiêng và kể khan, tạo nên không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng. Đây là dịp để mọi người tụ họp, thể hiện lòng hiếu thảo, đồng thời cầu mong sự an lành và hạnh phúc cho gia đình.
Phần lễ là nghi thức trang trọng giúp linh hồn người đã khuất được siêu thoát và trở về với tổ tiên. Sau khi hoàn tất phần lễ, cộng đồng sẽ tiến hành xây dựng nhà mồ, một công trình nghệ thuật đặc trưng của đồng bào miền núi Phú Yên. Nhà mồ không chỉ là nơi lưu giữ ký ức của người đã khuất mà còn thể hiện sự kính trọng và tình yêu thương đối với người thân đã qua đời.
Lễ hội bỏ mả không chỉ thu hút người thân, bạn bè mà còn mời gọi bà con từ các buôn làng lân cận đến tham dự, tạo nên một không gian đầy ắp tình làng nghĩa xóm, thể hiện sự đoàn kết và giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng.
15. Lễ Hội cúng nhà mới
Lễ Cúng Nhà Mới của đồng bào dân tộc thiểu số Chăm H’roi ở Phú Yên là một nghi lễ quan trọng, gắn liền với những phong tục truyền thống và tín ngưỡng đặc sắc. Đây không chỉ là một lễ hội cúng bái mà còn là dịp để thể hiện lòng kính trọng đối với thần linh đất đai, cầu mong một cuộc sống bình an, thịnh vượng và đầy đủ.
Trước khi xây dựng nhà mới, người Chăm H’roi chọn một vị trí đất cao ráo và gần gũi với bà con dòng tộc. Họ bắt đầu bằng nghi thức cúng thần linh, đặt một ché đầy nước để kiểm tra sự chấp thuận của đất đai. Nếu ché nước vẫn còn nguyên sau một đêm, nghĩa là đất đai đã đồng ý cho phép xây dựng nhà. Tiếp theo, chủ nhà sẽ cúng một ché rượu và con gà, mời bà con, người thân giúp đỡ trong việc xây dựng nhà cửa.
Sau khi ngôi nhà hoàn thành, chủ nhà sẽ làm lễ nổi lửa bếp đầu tiên. Người Chăm H’roi tin rằng lửa có tác dụng xua đuổi những điều không tốt, mang đến may mắn và sự an lành. Lễ cúng bếp diễn ra sau đó, nhằm cầu mong sự đủ đầy về cái ăn và đón tiếp bạn bè, người thân đến thăm. Lễ rửa nhà cũng là một phần không thể thiếu, với rượu ché được tưới xung quanh bếp khách, thể hiện mối quan hệ trong sáng, bền vững giữa chủ và khách.
Thầy cúng sẽ thực hiện các nghi thức quét rượu và tiết heo quanh nhà, cầu khấn thần linh, thần núi, thần nước để bảo vệ và ban phước cho gia đình, mong mọi người khỏe mạnh, ngôi nhà đầy đủ lúa, bắp, muối, củi. Sau khi nghi lễ kết thúc, phần chúc mừng sẽ được tổ chức, trong đó người vợ sẽ mời rượu cho bà hoặc mẹ của mình, sau đó là họ hàng và bà con trong làng. Cơm, thịt được dọn ra cùng với tiếng cồng chiêng vang lên, tạo không khí vui tươi, ấm cúng. Những người trong làng sẽ đến chúc mừng và mang theo rượu, thể hiện sự chúc phúc và đoàn kết trong cộng đồng.
Lễ Cúng Nhà Mới không chỉ là một nghi lễ cúng bái mà còn là dịp để gia đình và cộng đồng gắn kết, thể hiện lòng hiếu thảo và sự tôn trọng đối với thiên nhiên, thần linh, đồng thời cũng là một hoạt động văn hóa đặc sắc, mang đậm bản sắc dân tộc Chăm H’roi.
Hi vọng những thông tin về 15 lễ hội mà Review Phú Yên vừa chia sẻ sẽ giúp du khách hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa của người dân “xứ Nẫu”. Phú Yên không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, với các lễ hội dân gian đặc sắc phản ánh sự sáng tạo, tinh thần đoàn kết và lòng hiếu khách của người dân nơi đây. Mỗi lễ hội mang một màu sắc riêng biệt, từ những nghi lễ thiêng liêng đến các trò chơi dân gian vui nhộn, tất cả đều gắn liền với đời sống tinh thần của cộng đồng.
Nếu có dịp ghé thăm Phú Yên, đừng quên tham gia và cảm nhận không khí vui tươi, đậm đà bản sắc này để có những trải nghiệm khó quên!
